De start van de online bijeenkomst, die de aftrap vormt van de Nationale Aanpak Productverbetering (NAPV) begint met een videoboodschap van staatssecretaris van Volksgezondheid Maarten van Ooijen. Het is de start van een 8-jarig plan om suiker, zout en verzadigd vet te verminderen in bewerkt voedsel.
Zijn boodschap is: een gezonde keuze zou een makkelijke keuze moeten worden. Bewerkt voedsel zorgt nog voor teveel inname van zout en suiker. Er zijn al stappen gezet, maar er is nog veel winst te behalen. “Jullie werken hier ook al hard aan”, waarmee Van Ooijen zich richt tot de voedingsindustrie. “Zout in kaas en in brood is al flink verlaagd. Nu is het tijd voor een doorstart met een nieuwe aanpak. Ik roep de levensmiddelensector op aan de slag te gaan om verdere stappen te zetten. Iedereen moet meedoen, van groot naar klein. Van supermarkt tot snackbar.”
“Zout in kaas en in brood is al flink verlaagd. Nu is het tijd voor een doorstart met een nieuwe aanpak.”
Waarom heeft het ministerie gekozen voor deze aanpak? Victor Sannes, directeur Voeding, Gezondheidsbescherming en Preventie at Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport zegt: “Als we het allemaal iets gezonder doen, maken we stappen. Wij proberen uit te dagen en de kaders en doelen te stellen, de producenten moeten het doen. Probeer over de schaduw van je eigen veldje heen te stappen en dingen te delen en anderen verder helpen.”
Informatiecampagne
Het 8-jarige programma begint met een informatiecampagne voor de branche, die is nu van start gegaan en duurt een jaar. “Wat er na vandaag gaat gebeuren is dat we gaan uitleggen wat we bedoelen en eventuele vragen willen wegnemen. De volgende stap is om goede voorbeelden op te halen en met elkaar te delen om zo te leren van elkaar. De eerstvolgende stap is ook: meld je aan bij de speciale besloten LinkedIn group.
Liesbeth Temme, onderzoeker Voeding & Gezondheid bij het RIVM en lid van de werkgroep monitoring en criteria van het NAPV neemt vervolgens het woord en legt uit waarom het nodig is om per productgroep grenswaarden te bepalen. “Het kiezen voor gezonde voeding moet makkelijker worden. Of via de Schijf van Vijf of via een voedselkeuze logo. Het voedselaanbod moet gezonder worden en minder zout, suiker, verzadigd vet bevatten, maar juist meer vezels via volkorenproducten.”
Grenswaarden voor suiker, zout en verzadigd vet
Het RIVM heeft een methode ontwikkeld om de grenswaarden voor suiker, zout en verzadigd vet vast te stellen. Die zijn opgesteld voor 14 productgroepen en 61 subgroepen. En daarbij wordt rekening gehouden met maximumgehalte AVP (verbetering productsamenstelling) of wettelijk vastgesteld maximum. De grenswaarden worden ook in lijn gebracht met de Nutri-score.
Productverbetering is haalbaar
Als 50% naar betere samenstelling gaat, daar zit aan een kwart van alle producten, dus het is haalbaar, zegt Gerda Feunekes van het Voedingscentrum. "Productverbetering is een belangrijk onderdeel van een integrale aanpak. Je bereikt iedereen, ook de mensen die er minder mee bezig zijn. Iedereen profiteert ervan. We hebben er acht jaar voor, dat moet kunnen."
De levensmiddelendatabank is de ruggengraat van het NAPV. ”
Ook producten buiten de Schijf van vijf verbeteren helpt volgens Feunekes want 'een derde eten mensen buiten de Schijf en qua calorieën is dat zelfs twee derde'. De rol van het Voedingscentrum binnen het NAPV is ondersteunend, de organisatie beheert de levensmiddelendatabank, daarin staan alle etiketgegevens van merkartikelen. Feunekes: "Het is de ruggengraat van het NAPV. Deze gegevens vormen de basis. Er is een fabrikanten portaal zodat je kunt zien hoe je ervoor staat. Veel bedrijven zijn al met productverbetering bezig, maar een level playing field maakt wel een groot verschil. Dit is de kans om iedereen mee te krijgen."
Ook meer bewegen
Vanuit de kant van de voedingsbedrijven is branche organisatie FNLI aangehaakt. Hoe kijk directeur Cees Jan Adema tegen het NAPV aan? "Heel veel bedrijven zijn er al langer mee bezig. Preventie en het terugdringen van overgewicht vraagt meer dan alleen herformulering van voeding. Het gaat ook om het informeren van consumenten en over meer bewegen etc."
Belangrijk is dat portiegroottes over de hele linie worden aangepast en er een koppeling is met Nutri-Score.”
De nieuwe impuls is nu dat het NAPV helpt om alle partijen erbij te betrekken, naast retail, industrie ook het ambacht. Adema: "Het is belangrijk dat bijvoorbeeld portiegroottes over de hele linie worden aangepast. De koppeling met Nutri-Score is ook heel belangrijk. Je moet goed kunnen communiceren met de consument." De rol van het FNLI zal ook een ondersteunende zijn en partijen zien te enthousiasmeren. De organisatie biedt een platform om vragen te stellen en te beantwoorden en zijn een intermediair tussen overheid, voedingscentrum, RIVM en de leden.
Praktijkvoorbeelden productverbetering
Bij het praktijkpanel schuiven Marjolijn Somers, category manager bij NS retail, Eelco Hendriks, productontwikkelaar bij Zwanenberg en Luci De Peuter, Nutrition manager bij Unilever aan.
Onze appelflap bevat al 30% minder suiker, het saucijzenbroodje heeft binnenkort 25% minder zout.”
Alleen nog maar volkoren sandwiches
Somers: "Wij willen het voorbeeld zijn van verantwoord retailen op het station. Per dag 2,5 miljoen bezoekers op onze stations en kunnen dus een behoorlijke impact maken. Onze sandwiches zijn nu 100% volkoren. Je gaat wel aan je hardlopers zitten, dat is best spannend. We hebben gekozen voor licht volkoren voor onze snellopers en donker volkoren voor de gezondere recepturen. We zijn stil overgegaan. De meesten hadden het helemaal niet in de gaten, bleek uit vragen aan consumenten. Onze appelflap bevat al 30% minder suiker, het saucijzenbroodje heeft binnenkort 25% minder zout. Maar bovenal geldt, het moet wel lekker blijven. Mijn tip: kijk goed naar je samengestelde producten. Voeg meer groente en minder vette sausjes toe. Ook een kleine stap is een stap."
In Struik soepen zit nu meer groente en minder zout. Ook is alle suiker eruit ontwikkeld, ook in Chinese tomatensoep.”
Soep zonder suiker
Hendriks: "We zijn de grootste soepproducent van Nederland. We voldoen voor 95% aan het convenant, maar willen ook voorop lopen. Met de Struik soepen hebben we een stap in zoutverlaging gemaakt door het verhogen van het aandeel groente. Ook hebben alle suiker uit onze soepen ontwikkeld, ook in Chinese tomatensoep. Dat hebben we gedaan met natuurlijke vervangers. We communiceren daar voor wat betreft onze eigen merken ook transparant over richting consument. Wel een belangrijke side note daarbij: heeft de consument de maggi en zoutpot nog op tafel staan? Het moet niet zo zijn dat zij het eruit halen en de consument het er weer in doet. Daar ligt denk ik de grootste uitdaging, om aangeleerd gedrag, zoals overal zout opgooien, weer af te leren. We moeten de consument ook erin meenemen en opnieuw leren eten."
We hebben 40% suiker uit Lipton Ice tea gehaald. Ook is de marketingmix anders in gezet, meer op de zero-variant. Dan zie je dat consumenten ook andere keuzes maken.”
Meer marketingaandacht voor zero-variant ice tea
De Peuter: "We hebben als Unilever veel merken dus we kunnen ook veel impact maken. Onderdeel van onze bedrijfsstrategie is om producten lekker en duurzaam te maken. We hebben onder meer 40% suiker uit Lipton Ice tea gehaald. Ook is de marketingmix anders in gezet, meer op de zero-variant. Dan zie je dat consumenten ook andere keuzes maken. De zoutreductie die we hebben gedaan in cup-a-soup, die stap bleek achteraf veel te groot. Daarover hebben we veel klachten gehad en hiermee moesten we terug naar de tekentafel. Bij consumenten staat smaak op nummer 1, gemak is 2 en gezondheid 3. Het zou mooi zijn als dat meer samen zou kunnen gaan."
