Algemeen Directeur Hester Klein Lankhorst van het Afvalfonds Verpakkingen doet een dringende oproep aan Brussel: “We staan volledig achter het verminderen van zwerfafval en zijn voor meer recycling en hergebruik, maar geef ons tijd voor de implementatie. De SUP-regelgeving uit Brussel heeft impact op meerdere schakels in de keten, van consument, producent en winkelier tot inzamelaar en recycler. Gedragsverandering kost tijd en we moeten oppassen dat we in de uitvoering niet vastlopen.”

Voedselveiligheid versus duurzaamheid

En zorg dat nieuwe regelgeving uitvoerbaar is, vindt Klein Lankhorst. Duurzaamheid en voedselveiligheid staan soms tegenover elkaar. “Nu staat er in het PPWR voorstel dat gerecycled content verplicht wordt, maar de EFSA-regelgeving verbiedt dit. Dit maakt de uitvoerbaarheid lastig. Wij pleiten voor meer tijd om goed naar dit soort zaken te kijken, zodat we een goed systeem kunnen op zetten dat ook gaat werken.”

Niet uit de lucht vallen

Vanaf 1 juli geldt er een toeslag op plastic verpakkingen voor afhaalmaaltijden. Voor bakjes en drinkbekers die plastic bevatten, betalen consumenten extra en de verkoper moet een alternatief zonder plastic bieden. De nieuwe regels zijn een ingrijpende verandering voor veel producenten, maar komen zeker niet uit de lucht vallen, zegt Ingelise de Boer, woordvoerder van de Europese Commissie in Nederland in een reactie op de oproep van Afvalfonds Verpakkingen.

Gefaseerde wetgevingwegwerpplastic

“De regels die zaterdag ingaan zijn het gevolg van Europese afspraken uit 2019 die zijn gemaakt om de enorme berg wegwerpplastic in de natuur terug te dringen. Sommige onderdelen van de wetgeving, zoals het verbod op plastic rietjes en wegwerpbestek, zijn twee jaar later ingegaan. Voor andere onderdelen, zoals deze regels, zijn langere overgangstermijn afgesproken. Een andere maatregel, het verbod op het uitdelen van plastic tasjes in winkels, stamt al uit april 2015. Winkeliers hebben toen drieënhalf jaar de tijd gehad om zich voor te bereiden, voordat het verbod eind december 2018 echt in werking trad. En met succes, we gebruiken nu 70 procent minder van dit soort tasjes.”

Hervulbare flessen

Op dit moment wordt er onderhandeld door het Europees Parlement en de EU-landen over het nog verder terugdringen van de afvalberg. Kleine flesjes shampoo in hotels, cupjes koffiemelk en sauszakjes in de horeca moeten dan bijvoorbeeld vervangen worden door hervulbare flessen. Een akkoord hierover wordt op zijn vroegst eind dit jaar bereikt en bedrijven hebben dan nog minimaal twee jaar de tijd voordat ze daadwerkelijk aan nieuwe regels moeten voldoen. Voor sommige onderdelen zal nog een langere overgangstermijn gaan gelden.

Het statiegeld op blikjes dat in ons land sinds 1 april geldt, is overigens niet het gevolg van een eis uit Brussel. Nederland is hiermee een van de Europese voorlopers op het gebied van recycling.

Afvalfonds Verpakkingen

Met ingang van 1 januari 2024 gaan de uitvoeringsorganisaties van het Afvalfonds Verpakkingen – Nedvang, KIDV en Nederland Schoon – overigens samen verder binnen het Afvalfonds Verpakkingen. Statiegeld Nederland blijft wel een aparte bestuurlijke entiteit. Met de organisatorische herstructurering zegt het Afvalfonds klaar te zijn voor de toekomst waarin de wettelijke vereisten voor producenten en importeurs van verpakte producten steeds verder toenemen.