“Juist omdat verpakkingen zo’n grote milieu-impact hebben, komt er steeds meer wetgeving over bijvoorbeeld welke materialen al dan niet gebruikt mogen worden”, zegt Veronique Jeuken, Retail Development Manager, Eurofins Food Safety Solutions. “Zo mogen er sinds 1 juli 2022 geen PFAS meer in verwerkt worden en is er nieuwe regelgeving voor MOSH en MOAH. Behalve wetgeving, zijn er branche-brede afspraken gemaakt over hoe producenten en retailers ervoor kunnen zorgen dat zij de footprint van verpakkingen verkleinen."

Ook het CBL heeft - met zijn leden - een reductieprogramma opgesteld, met als hoofddoel dat er in 2025 twintig procent minder verpakkingsmateriaal in de supermarkten moet liggen en dat 95 procent van het verpakkingsmateriaal dan recyclebaar moet zijn. Deze doelstelling vraagt de nodige aanpassingen van producenten en retailers.

De verpakkingsmonitor

Maar hoe weet een retailer nu dat een geleverde verpakking inderdaad voldoet aan de specificaties én zo duurzaam is als de leverancier belooft? “Daar heeft Eurofins een oplossing voor: de Verpakkingsmonitor”, vertelt Sandra Roesink-Smale. Zij is Manager Special Project Laboratory Eurofins Food Safety Solutions. “Wanneer een product wordt ingebracht om gemonitord te worden, legen we de verpakking. Daarna gaan we de verpakking compleet ontrafelen en kijken of de specificaties kloppen die zijn doorgegeven door de producent. We gaan alle afmetingen van alle onderdelen van de verpakking nauwkeurig na en meten of de opgegeven gewichten en de diktes van de materialen overeenkomen met de specificaties."

Roesink-Smale geeft aan dat ze dat dus niet alleen met het plasticfolie dat om bijvoorbeeld een stukje vlees heen zit doen, maar ook met het plastic bakje waar het inzit, de sluiting, het sponsje dat onder het vlees ligt, alle etiketten en stickers die erop zitten, enzovoorts. "En natuurlijk ook niet alleen voor plastic verpakkingen. We kunnen elk verpakkingsmateriaal meenemen in de controle, dus ook bijvoorbeeld karton of aluminium. Bovendien voeren we niet alleen controles uit op verpakkingen van voedingsmiddelen, maar ook op die van non-food.”

Zusterlabs

“Nieuw is dat we in samenwerking met onze zusterlabs ook de herbruikbaarheid van materialen gaan testen”, vult Dekker aan. “Op veel verpakkingen staat inmiddels dat ze recyclebaar zijn, maar wij gaan nu in met de Verpakkingsmonitor na in hoeverre dat het geval is. We kijken ook naar composteerbaarheid van verpakkingen, hoe lang het duurt voordat een verpakking vergaan is. Bovendien willen we binnenkort gaan controleren of de vermelde materialen in de specificaties, bijvoorbeeld Polypropeen (PP) of Polyetheen (PE), ook werkelijke PP of PE zijn.”

Onnodig gebruiksgemak

“Er valt nog enorm veel duurzaamheidswinst te behalen met het aanpassen van verpakkingen”, gaat Dekker verder. “Soms is de hoeveelheid verpakkingen om een product echt overdreven. Elk koekje apart verpakt in een plasticje, daaromheen weer een plastic sleeve, die in een kartonnetje dat weer verpakt zit in een folie met een sluitsticker. Dat kan echt wel minder.” Roesink: “De producent wil het de consument natuurlijk gemakkelijk maken, maar een plastic vorkje en een mesje bij de maaltijdsalade zijn wat mij betreft overbodig. Een beetje bestek heeft iedereen wel in de la liggen. Dat soort onnodig gebruiksgemak gaat de komende jaren denk ik wel verdwijnen.”

“Het reduceren van verpakkingsmateriaal kan niet alleen duurzaamheidswinst opleveren”, beaamt Dekker. “Het kan verpakken ook goedkoper maken. Denk maar aan de schenkdoppen in zuivelverpakkingen. Sommige producenten laten deze nu achterwege. Dat scheelt niet alleen plastic, maar is ook een kostenbesparing. De consument moet overigens ook weer wennen aan het ontbreken van die dop, maar als alle producenten de doppen voortaan weglaten, wordt dat ook weer gewoon.”

Kinderschoenen

“Producenten zijn duidelijk nog zoekende naar hoe een duurzamer verpakking eruit moet zien”, vervolgt Roesink. “Dat blijkt wel uit het feit dat bij onze monitoring veel verpakkingen niet door de controle heenkomen. Natuurlijk staat deze ontwikkeling nog in de kinderschoenen en een nieuwe, milieuvriendelijker verpakking is niet zomaar gemaakt. Er gaan soms jaren van onderzoek en ontwikkeling overheen voordat een nieuwe verpakking is ontworpen die niet alleen duurzamer is, maar net zo functioneel als de oude.” Leuken: “Maar het is echt belangrijk dat de verpakkingen voldoen aan de specificaties van de producent. Het duurzaamheidsbeleid van de retailer is immers mede gebaseerd op de informatie van de leveranciers. Ook als het om de verpakkingen gaat.”

Bijdrage

“Onze monitoring geeft de retailer enorm veel informatie over hoeveel verpakkingsmateriaal er daadwerkelijk in het milieu terechtkomt. Naar aanleiding van deze informatie kan een retailer in gesprek met de producent over wat er eventueel niet klopt en waar er gereduceerd kan worden. Dat is het mooie van deze Verpakkingsmonitor: het is een duidelijke bijdrage aan de inspanning om de milieubelasting van producten te verminderen.”

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking metEurofins Food, Feed, Water Nederland/Benelux.