Is een circulair voedingssysteem de oplossing voor milieu- en gezondheidsproblemen?

Is een circulair voedingssysteem de oplossing voor milieu- en gezondheidsproblemen?

Van 3 t/m 7 februari is het in Nederland de Week van de Circulaire Economie. Volgens velen is ons huidige voedingssysteem niet meer geschikt voor de 21e eeuw. We moeten van een lineaire naar een circulaire economie. Wat houdt dit precies in voor de voedingsindustrie? Carolyn Steel vertelt hier meer over op het Food Future Event op 7 april.

Van 3 t/m 7 april is het de Week van de Circulaire Economie in Nederland. Nederlandse bedrijven die op een circulaire manier te werk gaan organiseren evenementen waarin zij anderen inspireren om ook circulair te gaan werken.

Voeding is een essentieel onderdeel van het menselijk bestaan. We hebben voeding nodig om te overleven, maar het kan ook plezier geven en culturen samenbrengen. Het huidige voedingssysteem stimuleert een snel groeiende populatie door snelle ontwikkeling van producten en processen in de voedingsindustrie.

Lineaire economie

Het huidige voedingssysteem is echter niet geschikt voor het voorzien in onze behoefte op langere termijn, laat een rapport van de Ellen Macarthur Foundation van vorig jaar zien. De huidige economie is een overwegend lineaire economie. We gebruiken grondstoffen om iets te produceren, gebruiken de eindproducten en gooien het vervolgens weg.

‘Take-make-waste’

Dit noemt de Ellen Macarthur Foundation het ‘take-make-waste’ gedrag. Volgens het onderzoek betaalt de maatschappij voor elke euro die aan eten wordt besteed, twee euro aan gezondheids-, milieu en economische kosten. Dit komt volgens hen door de manier waarop voeding in het huidige voedingssysteem wordt geproduceerd.

Bijkomende kosten

Deze bijkomende kosten zijn volgens het rapport het gevolg van een lineair voedingssysteem. Daarbij worden eindige grondstoffen gebruikt en treedt er vervuiling op die schadelijk is voor het milieu. Het onderzoek laat zien dat per seconde de inhoud van zes vuilniswagens aan eten verloren gaat of wordt weggegooid wereldwijd.

Circulair voedingssysteem

Volgens het onderzoek is een circulair voedingssysteem het best geschikte systeem voor de 21e eeuw en daarna. Bij een circulaire economie is het de bedoeling dat herbruikbaarheid van producten wordt gestimuleerd en waarde vernietiging wordt geminimaliseerd.

Afvalstoffen worden gebruikt als nieuwe grondstoffen, waardoor deze stoffen opnieuw meerwaarde krijgen en afval dus eigenlijk nauwelijks bestaat. Gebruikte grondstoffen worden oneindig hergebruikt, waardoor er geen afval is en er nauwelijks nieuwe grondstoffen nodig zijn.

Belangrijke rol voor steden

Door een circulair voedingssysteem wordt volgens het onderzoek het milieu behouden en verbeterd in plaats van vervuild. Het rapport geeft aan dat de huidige voedingssystemen nog ver verwijderd zijn van deze circulariteit, maar dat dit volgens hen zeker haalbaar is. Steden hebben daarbij een belangrijke rol, aldus het onderzoeksrapport.

In 2050 wordt naar verwachting 80% van alle geproduceerde voeding in steden geconsumeerd. Steden hebben dus volgens het rapport een belangrijke rol bij de switch naar een circulair voedingssysteem. Dit kunnen zij volgens het rapport op drie manieren doen:

  1. Source voeding dat regeneratief geproduceerd is, en waar mogelijk lokaal
  2. Gebruik voedsel optimaal
  3. Ontwikkel en promoot gezondere voedingsmiddelen

Bron: Ellen Macarthur Foundation

Waarde van voedsel

Ook Carolyn Steel is van mening dat een circulair voedingssysteem nodig is. Volgens haar leidt het huidige voedingssysteem tot veel problemen.

“We leven in een wereld gevormd door eten. Echter door de waarde van voedsel uit het oog te verliezen, hebben we een manier van leven gecreëerd die ons en onze planeet bedreigd”, aldus Carolyn Steel, Britse docent en schrijver van het boek Hungry City, uitgegeven in 2008.

Food Future Event

Op 5 maart komt het nieuwe boek van Carolyn Steel uit: Sitopia: How Food Can Save The World. In het boek beschrijft ze hoe voedsel onze wereld gemaakt heeft tot wat het nu is en hoe voedsel onze wereld ook weer kan redden. Maar is de voedingsindustrie dan daadwerkelijk de sleutel tot de redding van de wereld?

In haar nieuwe boek geeft Steel antwoord op vragen als:

  • Hoe kunnen we een gezond en ethisch leven leiden in een wereld waar goedkoop, slecht geproduceerd voedsel de norm is?
  • Hoe kunnen we productie en distributie van voeding omvormen zodat we de onvermijdelijke klimaatverandering kunnen vermijden?
  • Wat voor rol kunnen innovatieve technische ontwikkelingen spelen in de toekomst?
  • Hoe kan voedsel ons helpen om een goed, betekenisvol leven te leiden?

De productie van voedsel bepaalt hoe onze steden, landschappen, economie en ecologische footprint eruit zien. Dit leidt nu tot uitputting van het systeem, maar hoe kunnen we de invloed van voeding aanwenden om de wereld te verbeteren? Op het Food Future Event op 7 april zal Carolyn Steel, een maand nadat haar nieuwe boek uitkomt, antwoord geven op deze vragen.

Het Food Future Event op dinsdag 7 april 2020 in het NBC Congrescentrum Nieuwegein geeft u in één dag een update.

Bekijk het programma.

Meld u direct aan

Carmen Groeneveld

Carmen Groeneveld

Redacteur VMT

Carmen Groeneveld is redacteur bij VMT met als aandachtsgebieden Wetgeving & Toezicht, Ingrediënt & Product, Economie & Bedrijven en startups.

Innovatie

HAS studenten ontwikkelen voedsel van de toekomst: van...

Next food waves was het thema van de HAS Food Experience 2025. Meer dan 150 bijna afgestudeerde studenten toonden hun bijdragen aan de toekomst van voeding. VMT sprak met een aantal studenten over hun innovatieve concepten. De ideeën haken aan bij trends die nu actueel zijn zoals hybride voeding en duurzame verpakkingen.

Beeld: Shutterstock
Duurzaamheidsclaims

ACM start handhaving duurzaamheidsclaims in de levensmiddelensector

COLUMN - De Autoriteit Consument & Markt (ACM) kondigt aan dat zij in 2025 haar focus legt op duurzaamheidsclaims in de levensmiddelensector. In dit artikel meer over wat de levensmiddelenindustrie kan verwachten en tips voor producenten.

Biologisch

Stikstofbeleid raakt voedselproducenten, kansen voor biologisch:...

De uitspraak van de rechter over het terugdringen van de stikstofuitstoot raakt niet alleen de agrarische sector, maar ook de voedselproducenten. Voedsel zal duurder worden. De biologische sector ziet juist kansen door de uitspraak.

Foto: shutterstock
Duurzaamheidsclaims

Biologische labels winnen aan populariteit: 'Internationale normen...

Biologische voedselkeuzelogo's zijn steeds vaker terug te vinden op verpakkingen. Naast huidige biologische standaarden zijn er nieuwe biologische schema's in opkomst. Advies- en onderzoeksbureau Ecovia Intelligence ziet een stijgende trend in biologische voedselkeuzelogo's.

Visie op wetgeving

QA'er en R&D'er in discussie: 'Wetgeving geeft helderheid die we niet...

VISIE OP WETGEVING - Kwaliteitsmanagers en productontwikkelaars ervaren wetgeving anders. Waar de kwaliteitsmanager moet waken dat wetten worden nageleefd, ervaart een R&D'er wetgeving soms als belemmering. VMT ging in gesprek met Jilles Littel (senior productontwikkelaar) en Annemiek de Vries (QA adviseur) van Dr. Oetker over de bottlenecks waar zij tegenaan lopen op gebied van wetgeving. Dit is het elfde artikel in een serie.

Beemster kaas van CONO Kaasmakers.Gesponsord
Gesponsord
Kaas

Gesponsord Duurzame kaasproductie als onderdeel van een klimaatneutrale kaasketen

In de zuivelsector streeft CONO Kaasmakers, een kleine coöperatie van melkveehouders uit de regio Noord-Holland, naar een goede harmonie tussen koeien, boeren en kaasmakers. Deze samenwerking is niet alleen een kernwaarde, het is ook de sleutel tot het bereiken van meer dan wat individuele partijen afzonderlijk kunnen bewerkstelligen. Door de coöperatie, die als sinds 1901 bestaat, wordt niet alleen geïnvesteerd in het maken van de lekkerste kaas en een sterk merk, maar ook in een positieve toekomst voor komende generaties in de zuivelbranche.

Een actueel thema bij de nieuwbouw van Vezet is verder ‘automatisering en robotisering’.
reststromen

Vezet gaat miljoenen kilo's groente besparen door snijafval te...

De nieuwbouw van Koninklijke Vezet in Warmenhuizen krijgt een oppervlakte van maar liefst 35.000 m2. In 2026 moet het in bedrijf gaan. In het ontwerp van de nieuwbouw ligt de focus op duurzaamheid, hygiënisch ontwerp en verwaarding van reststromen voor menselijke en dierlijke consumptie.

Foto: Lamb Weston
Recycling

Zo tovert Lamb Weston gebruikte frituurolie om tot nieuwe...

De recycledrang van voedselproducenten leidt soms tot opvallende innovaties. Neem de nieuwe frietverpakking van Lamb Weston, die voor 60% bestaat uit biocirculair plastic gemaakt van gebruikte frituurolie. Hoe borg je de veiligheid van zo'n product? VMT sprak met Lamb Weston over de kwaliteit en veiligheid van de frietverpakking.

Onderwerpen beheren

Mijn artikeloverzicht kan alleen gebruikt worden als je bent ingelogd.