Energiemanagement in de voedingsmiddelensector: dit kun je doen om de energiekosten in de hand te houden

Energiemanagement in de voedingsmiddelensector: dit kun je doen om de energiekosten in de hand te houden

KENNISPARTNER - Energie is duurder geworden. De torenhoge energieprijzen kosten het bedrijfsleven 22 miljard euro. Voor ieder Nederlands bedrijf is dit de nieuwe realiteit. In sommige gevallen stijgen de energiekosten in 2022 met wel 50%. Wat kan de voedingsindustrie doen om de energiekosten in de hand te houden?

Voedingsmiddelenbedrijven kunnen veel dingen doen om de energiekosten in te beperken. Zoals zuiniger omspringen met grondstoffen en energie. Ook normen en processen doorvoeren die de efficiëntie bevorderen is een manier om te besparen. De kaders die normen voor energie-en milieumanagement bieden schelen in de portemonnee en ze dragen bij aan de verduurzaming van het bedrijf. Welke standaardisering is er in energie-en milieumanagement? In dit artikel worden een aantal tips gegeven zodat organisaties vandaag al kunnen starten met het verduurzamen van de organisatie en weer worden tegen de energie-uitdagingen van vandaag én morgen.

Energiemanagement vóór standaardisering

Een certificering op gebied van energiemanagement is een goede stap. Een norm geeft procesmatig handen en voeten aan de duurzaamheidsstrategie van een organisatie maar het traject hiervoor is minstens zo belangrijk. Waarom kiest een organisatie voor een verduurzaming? In deze huidige periode is de organisatie er financieel bij gebaat om zo min mogelijk geld uit te geven aan grondstoffen en energie. Maar duurzame grondstoffen (in breedste zin) kunnen ook bijdragen aan eerlijkere en schonere wereld. De Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties zijn een verzameling van doelstellingen of thema’s die organisaties kunnen meenemen in hun strategische bepalingen. Door vanuit een heldere ‘Waarom’ te redeneren zijn de ‘Hoe’ en de ‘Wat’ gemakkelijker uit te voeren.

Goed, er is een duidelijk strategisch kader en de organisatie heeft twee á drie SDGs geselecteerd die het beste bij passen. Is het dan nu tijd voor certificering? Bijna.

Optimalisaties grondstoffen en verspilling

De volgende stap is het onderzoeken van optimalisaties op gebied van grondstoffen en verspilling. Vanuit productie oogpunt kan een bedrijf de materialen en ingrediënten die worden ingekocht heroverwegen. Kan hier een efficiëntieslag in worden gemaakt? Hoe zit dat het machines en personeel, is het mogelijk om slimmer te werken? Al met al, interessante vragen die, wanneer correct beantwoord,  geld gaan opleveren.

Voedselverspilling

Dan is er nog het aandachtspunt met betrekking tot voedselverspilling. Er gaat veel voedsel verloren aan verspilling, niet alleen bij de producent of supermarkten maar ook door de consument wordt er veel weggegooid. Ook hier kan de foodsector in meedenken. Hoe voorkomen we dat de consument zoveel weggooit?

Kortom, energiemanagement begint bij de strategie en is door te voeren in de hele keten. Van boardroom tot consument. Neem de hele keten onder de loep en voer veranderingen door. Om dit in goede banen te leiden en te onderhouden is certificering een goed hulpmiddel. Maar welk certificaat past bij welke situatie? 

Energiemanagement versus milieumanagement

Voordat je gaat investeren, kijk wat je kunt reduceren of optimaliseren.

De norm voor Energiemanagement, ISO 50001, helpt organisaties met de lange termijn visie op energie. Belangrijk en actueel hierin is de keuring op energieleveranciers. Hierin spelen niet alleen prijs en kwaliteit een belangrijke rol, ook de ethische overwegingen. Dit is één van de voornaamste voordelen van ISO 50001, namelijk het identificeren en managen van risico’s als het gaat om het toekomstige energieaanbod. In dit schema staat de reductie van energieverbruik in uw organisatie centraal. Door scherp naar energieverbruik te kijken en het verbruik zo veel mogelijk reduceert, werkt uw organisatie toe naar de reductiedoelstellingen van de overheid.

Milieumanagement, ISO 14001, draagt bij aan het duurzaamheidsbeleid en energiebesparing van een bedrijf. In dit schema staan richtlijnen voor het beheersen van milieurisico’s. Dankzij de certificering voor milieumanagement heeft de organisatie een duidelijk beeld van de hoeveelheid afval, energie en andere kosten. Niet geheel onbelangrijk, dankzij een gecertificeerd milieumanagementsysteem voldoet een bedrijf ook aan de wet-en regelgeving als het gaat om milieu.

Totaaloverzicht uitstoot

Maar, hoe verschillen de twee normen voor energiemanagement en milieumanagement van elkaar? Dat heeft alles te maken de scope van het schema. Waar milieumanagement diverse onderwerpen omtrent milieu onder de loep neemt ligt bij energiemanagement de nadruk op energieverbruik. Dus, milieumanagement geeft een totaaloverzicht van de uitstoot van de organisatie en met energiemanagement reduceert de organisatie, waar mogelijk, het energieverbruik. Desalniettemin dragen beide normen bij aan een duurzame en zuinigere organisatie.

Zijn de duurzaamheidsinitiatieven iets van de laatste paar jaar? Of is dit al langer aan de gang? Peter van der Broek, auditor bij BSI, licht dat toe. ‘In de dertig jaar dat ik in de foodsector met duurzaamheid werk is er een boel veranderd. Het is veel meer een onderdeel geworden van een bedrijfspurpose. Dat draagt wel bij aan het creëren van draagvlak binnen de organisatie en de geloofwaardigheid richting de consument.’

Als het gaat om certificering benadrukt Peter dat het gaat om een holistische benadering: ‘Verduurzaming en energie-efficiënt werken gebeurt in de gehele keten. Elke besparing hierin verdient zichzelf terug, in geld of in een vermindering van emissies.’

Vervolgstappen

Dit artikel ging in op de stappen vóór certificering die kunnen helpen bij een verduurzaming en efficiëntieslag in organisaties. Organisaties kunnen in dit voortraject al drie dingen doen:

  1. Reduceren – bespaar op ingrediënten en materialen
  2. Optimaliseren – heroverweeg processen door de gehele keten
  3. Bewustwording – motiveer consumenten om producten te gebruiken

Door na te denken over dergelijke veranderingen kan de financiële druk door het energietekort toch wat worden verlicht.  Het is één van de grotere uitdagingen in de sector en daarom een onderwerp waar we continu over na moeten denken.

Auteur: Gwen van Wel, Regional Food Sector Manager bij BSI

Gwen van Wel

Gwen van Wel

Business Development Executive Food & Retail Supply Chain Benelux & Scandinavia bij BSI

De warmtepomp die bij FrieslandCampina is geïnstalleerd.

Eerste stoomproducerende warmtepomp van Nederland bij...

FrieslandCampina heeft een primeur in Nederland: in de zuivelfabriek in Maasdam draait sinds oktober 2024 een stoomproducerende warmtepomp, waarmee CO2-uitstoot met 30% wordt teruggedrongen en het energieverbruik met ongeveer 10%. Een interview met Gerrit Westhoff, Global SHE & Sustainability Director en Nienke van Driel, Procestechnoloog bij de technologie-afdeling van de Global Supply Chain-organisatie van FrieslandCampina.

foto: Kalver-Liefde.nl

Diervriendelijk zuivel? Jumbo verkoopt melk van start-up Kalverliefde

Jumbo heeft vanaf vandaag melk van start-up Kalverliefde opgenomen in het assortiment.

Kees de Jong (links) presenteert het Mobi Mushroom-concept aan Henk Staghouwer (rechts), voormalig minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

Paddenstoelen vervangen de veestapel? Mobiele kwekerij moet...

Hoe kan de voedingsmiddelenindustrie minder CO2 produceren? Mobi Mushroom en paddenstoelenproducent Mitro Fresh hebben een mobiele 40-foot-container ontwikkeld waarin paddenstoelen groeien zoals shiitake, enoki of oesterzwam. De bedrijven zien dat boeren onder druk staan doordat de overheid verwacht dat de veestapel krimpt. Is een paddenstoelencontainer een duurzamere oplossing als alternatief voor de afnemende veestapel?

Lamb Weston maakt verpakkingen van gebruikte frituurolie  

Lamb Weston maakt verpakkingen van gebruikte frituurolie

Frietproducent Lamb Weston verpakt haar aardappelproducten voortaan in een alternatieve verpakking gemaakt van gebruikte frituurolie. De verpakking is bedoeld voor de Europese retail en zorgt volgens de producent voor 30% minder CO2-uitstoot dan de oude verpakking.  

tegengaan milieuschade

Europees Hof over EU-biologo op producten uit derde landen:...

De Europese Unie beschouwt de Amerikaanse biologische wetgeving als gelijkwaardig aan de Europese. Op sommige punten wijkt deze Amerikaanse bio-wetgeving echter iets af van Europese. Mag in dat geval het EU-biologo op het Amerikaanse product worden gebruikt? In dit artikel meer over de uitspraak van de Europese rechter.

Laurens Hoedemaker, voorzitter van de Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV) en onderzoeker Klaas Dijkstra van Zest (rechts) deelden tijdens de presentatie hun inzichten over de vleesconsumptie en de perceptie ervan in Nederland.

'Vleesindustrie moet meer lef tonen om identiteit en kwaliteit te...

De grote aandacht die er is voor negatieve gevolgen van vleesconsumptie, heeft niet geleid tot minder vleeseters in Nederland. Nog altijd 95% van de Nederlanders eet vlees. Opvallend genoeg schatten Nederlanders dat zelf veel lager in: gemiddeld 74%. "Een grote discrepantie tussen realiteit en perceptie die laat zien dat de vleessector veel te voorzichtig is geworden."

Maakt een medische claim iets een geneesmiddel? Uitspraak geeft duidelijkheid

Maakt een medische claim iets een geneesmiddel? Uitspraak geeft...

Consumentenreviews met het woord 'pijn' of een verwijzing naar ziekte bij een levensmiddel: dit zijn verboden medische claims. Maar hoe beoordeel je deze claims? Is het daardoor een geneesmiddel geworden? Na jarenlange discussie is er eindelijk uitsluitsel. Is een product zelf duidelijk een levensmiddel? Dan is het levensmiddelenrecht van toepassing, en niet de geneesmiddelenwet.

Tip van jouw advocaat: Wat is 'nieuw' en hoe lang is iets 'nieuw'?

Tip van jouw advocaat: Wat is 'nieuw' en hoe lang is iets 'nieuw'?

KENNISPARTNER - COLUMN - 'Nieuw' is een veelgebruikte term op verpakkingen; het trekt extra de aandacht van de consument. Maar wanneer mag je die claim gebruiken? En hoe lang blijft iets 'nieuw'?

VMT 6 (2024): Wetgeving duurzaamheid

VMT 6 (2024): Wetgeving duurzaamheid

Duurzaamheid is voor voedselproducenten geen keuze meer, maar onderdeel van wetgeving. Hoe ga je om met reststroomverwerking? Wat is de laatste stand van zaken voor verpakkingen? En wat zijn tips voor de aankomende CSDDD-wetgeving? Dit en meer in dit themanummer.

Beeld: Freepik

Duurzame verpakkingen niet langer 'nice to have' maar 'need to have:...

Door onder andere de nieuwe verpakkingswet is duurzaamheid niet langer 'nice to have' maar 'need to have'. Waar bedrijven zich nu met recyclebare en herbruikbare verpakkingen onderscheiden, wordt dit door de nieuwe wetgeving het nieuwe normaal. De verordening, ook wel bekend als PPWR, zal de huidige Richtlijn 94/62/EG vervangen en treedt naar verwachting later dit jaar in werking. In dit artikel drie belangrijke duurzaamheidsvereisten vanuit deze wet op een rij.

Supermarkten willen uitstel Europese anti-ontbossingswet

Supermarkten willen uitstel Europese anti-ontbossingswet

De Nederlandse supermarkten willen uitstel van de nieuwe Europese anti-ontbossingswet.

Aanscherping handelsnormen groenten en fruit per 1 januari 2025: hier moet je als levensmiddelenbedrijf op letten

Aanscherping handelsnormen groenten en fruit per 1 januari 2025: hier...

De Europese Commissie stelde op 17 augustus 2023 twee verordeningen vast met betrekking tot de handelsnormen en handelsnormcontroles voor de sector groenten en fruit. Het gaat om de Gedelegeerde Verordening (EU) 2023/2429 en Uitvoeringsverordening (EU) 2023/2430. Deze verordeningen treden per 1 januari 2025 in werking. In dit artikel een kort overzicht van de daaruit voortvloeiende verplichtingen en aandachtspunten voor levensmiddelenbedrijven.

Mijn artikeloverzicht kan alleen gebruikt worden als je bent ingelogd.