Vleminckx is applicatiespecialist bij Elscolab op de afdeling Analyzers. Hij weet alles van pH-metingen en is enthousiast over de mogelijkheden die de nieuwe elektrode biedt. “pH-meting is eigenlijk niets anders dan het meten van de zuurtegraad van een product. Dat kan melk, yoghurt, saus of bier zijn. In alles wat enigszins vloeibaar is, wordt in de voedingsmiddelenindustrie pH gemeten. De pH is een belangrijke kwaliteitsindicator.”
Glaselektrode als standaard
Het meten van de pH-waarde gebeurt de afgelopen honderd jaar met een glaselektrode, want het kan eigenlijk niet anders, zo is de gedachte. “En glas is breekbaar, dus gebruiken we het niet in processen in de voedingsindustrie. Je wilt natuurlijk niet dat in voedingsmiddelen glas terechtkomt, het potje babyvoeding is daarvan wel het meest klassieke voorbeeld. Fabrikanten proberen met alternatieven als ISFET- en emaillen sensoren een oplossing te vinden. Tot nu toe zonder veel succes.”
Vooral de beperkte bestendigheid van ISFET-sensoren tegen reiniging, CIP (Cleaning In Place), heeft volgens Vleminckx de grote doorbraak tegengehouden. “Tijdens dat proces worden alle wetted-parts in de keten doorgespoeld met water en chemische reinigingsmiddelen. De ISFET-elektrode is daar niet goed tegen bestand en moet daardoor binnen enkele malen vervangen worden. Bij sommige producten wordt er meerdere keren per dag zo’n CIP-reiniging doorgevoerd, dus dan kun je uitrekenen hoe vaak de elektrode vervangen moet worden.” In hetzelfde bedje is de emaillen oplossing. “Die is allereerst een tienvoud duurder dan de ISFET-elektrode, dus eigenlijk daarmee al een budgettaire beperking voor de industrie.”
Voor het eerst in honderd jaar is er nu een elektrode die niet op glas is gebaseerd maar een composiet is, die onbreekbaar is, bestand tegen CIP-reiniging en die tegelijkertijd voldoet aan alle hygiëne-eisen van de voedingsindustrie”
Mettler Toledo heeft nu een nieuw product ontwikkeld om de pH-waarde te meten, dat niet van glas is maar wel degelijk food-safe en ook nog eens lang meegaat. Boels en Vleminckx noemen de InPro X1 HLS inline pH-sensor dan ook niets minder dan een revolutie. “Voor het eerst in honderd jaar is er nu een elektrode die niet op glas is gebaseerd maar een composiet is, die onbreekbaar is, bestand tegen CIP-reiniging en die tegelijkertijd voldoet aan alle hygiëne-eisen van de voedingsindustrie.”
De nieuwe X1 kan tot wel vijftig keer gereinigd worden zonder te worden vervangen, zo betuigt Boels. “Bij onze eerste testen bij klanten zagen we al dat er ook nauwelijks drift op zat, de nauwkeurigheid en meetzekerheid bleven bijzonder hoog. Eigenlijk waren wij ook enorm verbaasd over hoe goed de sensor is. Daar komt nog eens bij dat bedrijven dus veel langer door kunnen gaan met hun productieproces zonder tijdrovende kalibraties of zelfs erger; de vervanging van de sensor.” Aan het meetprincipe zelf verandert niets, verklaart Vleminckx. “De techniek is exact dezelfde als in de oude situatie. Iedereen weet dus precies hoe je ermee om moet gaan.”
Simpele rekensom
De nieuwe sensor is inmiddels op de markt. “Er zijn al enkele grote, bekende voedingsbedrijven die ermee werken. Tot volle tevredenheid!”, zegt Boels. “Dit product gaat de voedingsindustrie veranderen. Bedrijven hoeven geen laboratoriummetingen meer te doen, maar kunnen inline gaan meten. Dat levert veel tijdwinst op. Bovendien gaan de kwaliteit en het rendement van de processen omhoog door de meet-optimalisatie van de nieuwe sensor. Door middel van een inline pH-meting kan je met volle zekerheid veel meer product draaien op jaarbasis. Dan is de rekensom voor de industrie denk ik snel gemaakt”, zegt Boels.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Elscolab NV.
