Duurzame waterbesparing is mogelijk in de voedingsmiddelenindustrie

KENNISPARTNER - De voedingsmiddelenindustrie is met een waterverbruik van 300 miljoen kubieke meter per jaar de grootste verbruiker van grondwater in Nederland. Na de derde droge zomer op rij beseffen steeds meer mensen en ook bedrijven dat er constructieve oplossingen moeten komen om problemen als verzilting, waterbeperking en een te laag grondwaterpeil tegen te gaan.

Het is van belang goed na te denken hoe, in welke vorm en in welke stappen oplossingen voor waterbesparing gerealiseerd kunnen worden. De veiligheid van water en voeding moet hierbij altijd de hoogste prioriteit hebben.

Snelle winst

De eerste snelle procenten waterwinst kunnen vaak eenvoudig behaald worden na een interne scan. Dit kunnen eenvoudige procesaanpassingen zijn of een hergebruik van (spoel)water. Er is ook een groeiend aantal voedingsmiddelenbedrijven dat afvalwaterbehandeling toepast via een membraanbioreactor met ultrafiltratie (MBR/UF). Als daar een RO (omgekeerde osmose) achtergeschakeld wordt, gecombineerd met desinfectie, kan water keer op keer hergebruikt worden.

Het kan echter ook de moeite waard zijn om ‘stroomopwaarts’ in het proces te kijken wat er van waarde in het water zit. Afvalwater in de voedingsmiddelenindustrie bevat vaak product (spoelverlies), reinigingsmiddelen en natuurlijk energie. Door de spoelstappen slimmer in te richten, het CIP-proces te optimaliseren en na te denken over wat er zich van waarde bevindt in deze vloeistoffen, kunnen eenvoudig veel geld en ook grondstoffen bespaard en hergebruikt worden. Een afvalwaterzuivering is niet altijd nodig.

Membraanfiltratie

Een voorbeeld van een waterbesparingscase is bierbrouwer Grolsch. De brouwer behoort tot de top van zuinigste waterverbruikers in de branche en heeft de ambitie om steeds meer bier te brouwen met steeds minder water. Grolsch wil continu verbeteren en blijvend verduurzamen en streeft er dus naar om het waterverbruik per hectoliter bier verder omlaag te brengen. Door Grolsch wordt op jaarbasis ca. 20.000 m³ aan spoelwater van de ontijzerings-, onthardings- en ontmanganingsfilters geloosd op het riool. Om dit spoelwater opnieuw te gebruiken en om te zetten in proceswater heeft RWB, een lid van Water Alliance en een specialist op het gebied van afvalwaterhergebruik, een keramische membraanfiltratie-installatie ontworpen. De installatie levert water dat vrij is van deeltjes (> 100 nanometer) en heeft een recovery van meer dan 95%. Grolsch realiseert hiermee een waterbesparing van 3% op het totaalverbruik.

Netwerk voor watertechnologie

Een uitdaging bij waterbesparing in de voedingsmiddelenindustrie is dat elke case uniek is en afhankelijk is van het product, het proces en de procesvoering. Water Alliance is een netwerkorganisatie op het gebied van innovatieve en duurzame watertechnologie en telt ruim 110 leden. De leden van Water Alliance zijn mkb’ers die actief zijn in de watertechnologie. Dit varieert van leidingwerk tot microbiologische afvalwaterzuivering, van slimme software tot drink-/proceswaterinstallaties en terugwinning van (chemische) componenten. Daarnaast heeft Water Alliance de beschikking over een groot (inter)nationaal netwerk. Niet alleen een netwerk van bedrijven, maar ook van andere instellingen, instituten en overheden. Water Alliance vormt samen met Wetsus (wetenschappelijk onderwijs) en CEW (toegepast onderzoek) de Water Campus in Leeuwarden, het trefpunt van watertechnologie in Nederland.

Innoveren met behoud van voedselkwaliteit

Door specifiek te kijken naar de uitdaging, kan Water Alliance heel gericht de juiste partners aan tafel zetten bij een unieke business case. Om nog meer uitwisseling van ervaringen tussen de leden en belangstellenden te creëren, organiseert Water Alliance op 15 oktober een Water Campus Business Café dat fysiek en online te bezoeken is en waar ook Grolsch zal vertellen over hun waterbesparing. Het maakt onderdeel uit van de reeks bijeenkomsten ‘Watertechnoloog ontmoet Voedingstechnoloog’ en heeft als onderwerp ‘Innoveren met behoud van voedselkwaliteit’. Want innoveren mag nooit ten koste gaan van voedselveiligheid.

Auteur: André Mepschen, business development nationaal bij Water Alliance, kennispartner van VMT

Eerste stoomproducerende warmtepomp van Nederland bij...

FrieslandCampina heeft een primeur in Nederland: in de zuivelfabriek in Maasdam draait sinds oktober 2024 een stoomproducerende warmtepomp, waarmee CO2-uitstoot met 30% wordt teruggedrongen en het energieverbruik met ongeveer 10%. Een interview met Gerrit Westhoff, Global SHE & Sustainability Director en Nienke van Driel, Procestechnoloog bij de technologie-afdeling van de Global Supply Chain-organisatie van FrieslandCampina.

Paddenstoelen vervangen de veestapel? Mobiele kwekerij moet...

Hoe kan de voedingsmiddelenindustrie minder CO2 produceren? Mobi Mushroom en paddenstoelenproducent Mitro Fresh hebben een mobiele 40-foot-container ontwikkeld waarin paddenstoelen groeien zoals shiitake, enoki of oesterzwam. De bedrijven zien dat boeren onder druk staan doordat de overheid verwacht dat de veestapel krimpt. Is een paddenstoelencontainer een duurzamere oplossing als alternatief voor de afnemende veestapel?

Europees Hof over EU-biologo op producten uit derde landen:...

De Europese Unie beschouwt de Amerikaanse biologische wetgeving als gelijkwaardig aan de Europese. Op sommige punten wijkt deze Amerikaanse bio-wetgeving echter iets af van Europese. Mag in dat geval het EU-biologo op het Amerikaanse product worden gebruikt? In dit artikel meer over de uitspraak van de Europese rechter.

Directeur FNLI reageert op kabinetsplannen: 'Door netcongestie staat...

In september werden de kabinetsplannen en de miljoenennota gepresenteerd. Bepaalde voor de voedingsindustrie belangrijke onderwerpen kwamen daarin naar voren. Maar een aantal onderwerpen ontbreken ook. VMT sprak met Cees-Jan Adema, directeur van de FNLI, over zijn kijk op de kabinetsplannen. "We lopen achter met de energietransitie. We gaan nog jaren vragen krijgen over netcongestie."

'Vleesindustrie moet meer lef tonen om identiteit en kwaliteit te...

De grote aandacht die er is voor negatieve gevolgen van vleesconsumptie, heeft niet geleid tot minder vleeseters in Nederland. Nog altijd 95% van de Nederlanders eet vlees. Opvallend genoeg schatten Nederlanders dat zelf veel lager in: gemiddeld 74%. "Een grote discrepantie tussen realiteit en perceptie die laat zien dat de vleessector veel te voorzichtig is geworden."

Maakt een medische claim iets een geneesmiddel? Uitspraak geeft...

Consumentenreviews met het woord 'pijn' of een verwijzing naar ziekte bij een levensmiddel: dit zijn verboden medische claims. Maar hoe beoordeel je deze claims? Is het daardoor een geneesmiddel geworden? Na jarenlange discussie is er eindelijk uitsluitsel. Is een product zelf duidelijk een levensmiddel? Dan is het levensmiddelenrecht van toepassing, en niet de geneesmiddelenwet.

Duurzame verpakkingen niet langer 'nice to have' maar 'need to have:...

Door onder andere de nieuwe verpakkingswet is duurzaamheid niet langer 'nice to have' maar 'need to have'. Waar bedrijven zich nu met recyclebare en herbruikbare verpakkingen onderscheiden, wordt dit door de nieuwe wetgeving het nieuwe normaal. De verordening, ook wel bekend als PPWR, zal de huidige Richtlijn 94/62/EG vervangen en treedt naar verwachting later dit jaar in werking. In dit artikel drie belangrijke duurzaamheidsvereisten vanuit deze wet op een rij.