Foodwatch publiceerde dit rapport nadat zij een aantal merken zuigelingenvoeding hadden laten analyseren.
MOSH en MOAH zijn verzamelnamen voor grote groepen stoffen die kunnen voorkomen in voedingsmiddelen door ‘besmetting’ met minerale oliën, die niet thuishoren in voeding. Bijvoorbeeld via migratie van minerale inkt uit de verpakking of via de smeerolie van machines die in contact komen met het product. De nieuwe richtlijn moet analysemethoden voor MOAH in babyvoeding meer gelijktrekken, zodat analyseresultaten beter met elkaar te vergelijken zijn. Khalid Bensbaho, specialist in MOSH en MOAH-analyses bij het Eurofins lab in Zeeuws-Vlaanderen, legt uit wat er nieuw is. Zo is er een extra processtap aan de analyse toegevoegd. En het is nu ook mogelijk om de bron van de ‘besmetting’ te achterhalen.
Voor MOSH en MOAH waren geen wettelijke eisen vastgesteld, maar Foodwatch stelde dat contaminatie met minerale oliën in zuigelingenvoeding niet gewenst is. Producenten trokken de resultaten van Foodwatch in twijfel en kwamen met andere onderzoeksresultaten. In Brussel, bij het Joint Research Centre van de Europese Commissie, maakten 77 stakeholders op 5 december 2019 afspraken tijdens een rondetafelgesprek, waaronder vertegenwoordigers van producenten van zuigelingenvoeding, laboratoria, EFSA en het Joint Research Centre zelf.
“We moeten kinderen beschermen tegen MOSH en MOAH”
“De richtlijn gaat alleen over de methode voor het analyseren van MOAH in melkpoeder”, vertelt Bensbaho, die bij het rondetafelgesprek aanwezig was. “Per voedingsproduct verschilt de methode namelijk. Het onderzoek naar MOSH en MOAH is daardoor uitermate complex. Veel zaken en stoffen kunnen storing veroorzaken tijdens het onderzoek en moeten dus worden geëlimineerd, zodat het onderzoek de juiste uitkomst heeft.” In dit geval gaat het over babyvoeding. “Kleine kinderen zijn kwetsbaar. We moeten hen beschermen tegen stoffen als MOSH en MOAH. Ieder lab had zijn eigen analysemethode. Met de komst van de nieuwe richtlijn is er geen discussie meer over de uitkomsten van het onderzoek.”
Extra processtappen in de analysemethode
Tijdens de analyse onderzoeken laboratoria eerst of MOSH en MOAH in de zuigelingenvoeding voorkomen. “Daarna moeten alle laboratoria bevestigen dat het gaat om olie uit een fossiele bron. Dat gebeurde nog niet in elk laboratorium. Zo onderscheiden we de minerale olie van plantaardige olie”, legt Bensbaho uit. Ook in de analyse van MOSH en MOAH in zuigelingenvoeding, zijn er stoorfactoren. “In het monster zitten vaak vetzuren van natuurlijke oorsprong. Daarom is ‘verzeping’ een noodzakelijke stap om de vetzuren uit het monster te halen. De vetzuren bemoeilijken de meting namelijk. De richtlijn is dat de verzeping minimaal 30 minuten moet duren.”
Terug naar de bron
Niet alleen bevestigen specialisten dát het gaat om minerale olie, ze onderzoeken ook om welk type minerale olie het gaat. Bensbaho vertelt verder: “Minerale olie heeft een soort vingerafdruk: de zogenoemde fingerprint van de koolstofketens. Aan de hand daarvan achterhalen we de bron. Zo heeft benzine waarden tussen C6 en C12 en diesel tussen de C10 en C30. Kerosine of smeerolie hebben weer andere herkenbare waarden. Zo kunnen we een uitspraak doen over waar de minerale olie vandaan komt. Dat kan bijvoorbeeld afkomstig zijn van de verpakking. Bijvoorbeeld als de minerale inkt migreert vanuit het karton naar het voedingsproduct”, aldus Bensbaho. Maar dat is niet de enige mogelijkheid hoe MOSH en MOAH in een voedingsproduct terecht kunnen komen. Bensbaho: “Tijdens het productieproces kan smeerolie in machines voor besmetting zorgen. En bij het transport kunnen uitlaatgassen spreekwoordelijk roet in het eten gooien.”
Besmettingsmogelijkheden
“Bijna elk product moet op transport. Stel: de lading komt per vliegtuig en de producent neemt geen maatregelen om de contaminatie te beperken. Dan kunnen er door de kerosine die vrijkomt in de lucht tijdens het laden en lossen maar zo MOSH en MOAH in het voedingsproduct terechtkomen. Andere mogelijke bronnen zijn milieuvervuiling of pesticiden, die ook minerale oliën kunnen bevatten. Besmetting kan plaatsvinden als een product bijvoorbeeld tijdens transport in contact komt met een ander product zonder bescherming. Vaak heeft een producent meerdere producten, die hij maakt met verschillende grondstoffen en halffabricaten uit diverse landen. Daarom weet hij zelf vaak niet waar de bron zit. Het analyseresultaat biedt dan aanknopingspunten.”
Auteur: Eurofins Food, Feed, Water Benelux, kennispartner van VMT
