Wat is transvet?

Transvet is een vorm van onverzadigd vet. De meeste mensen zullen gehoord hebben dat onverzadigd vet gezond is en verzadigd vet ongezond. Transvetzuren zijn echter nóg ongezonder dan verzadigde vetzuren. Dit komt doordat het lichaam transvet moeilijker kan verwerken en het verhoogt daardoor het risico op hart- en vaatziekten. Transvet is van nature in kleine hoeveelheden aanwezig in zuivel en vlees van herkauwers.

Daarnaast wordt het industrieel gemaakt, door het gedeeltelijk harden van vetten. Dit wordt gedaan om producten zoals harde margarine, snacks en koek een stevigere structuur te geven en een langere houdbaarheid. Sinds bekend is dat transvet erg ongezond is, zijn productietechnieken aangepast waardoor er minder transvetzuren ontstaan bij het bewerken van oliën en vetten.

Nieuwe verordening

In mei 2019 is Verordening (EU) nr. 2019/649 in werking getreden met als doel de gezondheid van de consumenten te beschermen en de Europeanen gezondere voedingsopties te bieden. In deze verordening staat dat er maximaal 2 gram transvet per 100 gram vet aanwezig mag zijn in voor de eindverbruiker bestemde levensmiddelen, met uitzondering van de in vetten van dierlijke oorsprong van nature aanwezige transvetzuren.

Om aan deze eis te kunnen voldoen moeten exploitanten die levensmiddelen aan andere exploitanten leveren die niet bestemd zijn voor de eindverbruiker of detailhandel, informatie geven over het gehalte aan transvetzuren wanneer dat meer dan 2 gram per 100 gram vet bedraagt. Op deze manier kan worden voorkomen dat in een product voor de eindverbruiker het gehalte aan transvet te hoog wordt. Vanaf 2 april 2021 moeten alle producten die in de handel worden gebracht voldoen aan deze Verordening.

Definities vetten

Naast de verplichting om een transvetgehalte van meer dan 2 gram per 100 gram vet door te geven aan een andere exploitant, wordt er ook vaak door retailers gevraagd om het transvetgehalte in productinformatiesystemen aan te geven.

Wat wordt bedoeld met het gehalte aan transvet? Zoals hierboven al is aangegeven, is transvet een vorm van onverzadigd vet.

In Verordening (EU) nr. 1169/2011 worden de volgende definities gegeven over vetten in het algemeen en de verschillende soorten vet:

• vetten: alle lipiden, fosfolipiden inbegrepen;
• verzadigde vetzuren: vetzuren zonder dubbele binding;
• transvetzuren: vetzuren met één of meerdere niet-geconjugeerde (d.w.z. door ten minste één methyleengroep gescheiden) dubbele koolstof-koolstofbindingen in de transconfiguratie;
• enkelvoudig onverzadigde vetzuren: vetzuren met één dubbele binding in de cis-configuratie;
• meervoudig onverzadigde vetzuren: vetzuren met twee of meer door een methyleengroep gescheiden dubbele bindingen in de cis-configuratie.

Geen transvetzuren in de voedingswaardetabel

Op het etiket van een voorverpakt levensmiddel mogen transvetzuren niet worden opgenomen in de voedingswaardetabel. De inhoud van de voedingswaardetabel is vastgelegd in Verordening (EU) nr. 1169/2011. Hierin staat aangegeven welke voedingswaarden verplicht zijn te vermelden. Voor wat betreft de vetten zijn dat de totale hoeveelheid aan vetten en het gehalte aan verzadigde vetzuren.

De verplichte voedingswaarden mogen worden aangevuld met een aantal vastgestelde andere nutriënten, waaronder enkelvoudig en meervoudig onverzadigde vetzuren. Transvetzuren worden hier niet genoemd en mogen dus niet worden vermeld in de voedingswaardetabel. Dit betekent dat de consument uit het etiket dus niet af kan leiden óf en hoeveel transvet een product bevat. De hoeveelheid transvetzuren moet wel worden meegeteld in de totale hoeveelheid vetten.

Claims

Ook bij het vermelden van voedingsclaims zoals arm aan verzadigde vetzuren of vrij van verzadigde vetzuren, speelt het gehalte aan transvetzuren een rol. In de voorwaarden voor deze claims is vastgesteld dat de som van verzadigde vetzuren en transvetzuren niet groter mag zijn dan een bepaalde hoeveelheid. De claims zijn alleen toegestaan als wordt voldaan aan deze voorwaarden, welke zijn opgenomen in de bijlage van Verordening (EG) nr. 1924/2006.

Dit artikel is gesponsord door Normec Foodcare