Hoe betrouwbaar is het gebruikte medium bij microbiologisch onderzoek?

Hoe betrouwbaar is het gebruikte medium bij microbiologisch onderzoek?

KENNISPARTNER - Om zeker te weten dat microbiologische tellingen kloppen is het van belang te controleren of de gebruikte media voldoen aan de kwaliteitseisen. In de media van verschillende leveranciers kan namelijk een grote variatie zitten net als binnen de verschillende batches van een leverancier.

De productiviteit van een medium is afhankelijk van een aantal factoren. De samenstelling moet in orde zijn, de gebruikte componenten moeten van goede kwaliteit zijn, de sterilisatie moet de juiste temperatuur hebben gehad en de pH moet kloppen. Een telling kan veel lager uitvallen als een van deze factoren niet in orde is. Of een leverancier wel of niet geaccrediteerd is kan ook een verschil maken.

Een laboratorium van een waterbedrijf trof bij het testen op Legionella op het medium van leverancier A 1300 kolonievormende eenheden aan en op een vergelijkbaar medium van leverancier B 7600. Dit om aan te geven hoe groot het verschil kan zijn en dat het belangrijk is zeker te weten dat het gebruikte medium doet wat ervan verwacht wordt. Een medium bestaat uit chemische componenten en extracten van natuurlijke materialen, zoals bijvoorbeeld vlees, waarbij de grootste variatie vaak afkomstig is van deze natuurlijke componenten. Eerder verscheen in VMT een artikel over dit onderwerp, dat het belang van betrouwbare media aangeeft.

Testen voor een hogere betrouwbaarheid

Wanneer gewerkt wordt met microbiologisch referentiemateriaal kan vastgesteld worden of het juiste medium gebruikt wordt, of de beoogde micro-organismen voldoende goed groeien en of – indien de media zelf bereid worden – door de laboranten de juiste procedure gevolgd wordt. De eisen waaraan een medium moet voldoen is vaak dat minimaal 50% van de onderzochte micro-organismen moet zijn terug te vinden op het gebruikte medium in vergelijking met de groei op een niet-selectief referentiemedium. Als er 100 micro-organismen tot uitdrukking komen op het referentiemedium, moeten er dus minimaal 50 kolonies kunnen worden teruggevonden op het selectief medium.

In de ISO 11133-norm uit november 2014 staat beschreven hoe verschillende media getest moeten worden. De procedures zijn uitgebreid en moeten nauwkeurig worden uitgevoerd. Best practices van de norm zijn te vinden op internet. Het uitvoeren van deze tests biedt meer zekerheid over de kwaliteit van de gehanteerde media en geeft een betrouwbaardere uitkomst van microbiologische onderzoeken die in laboratoria worden uitgevoerd.

Gevolgen voor productie

Wanneer laboratoria hun media niet testen, is niet bekend of het medium de juiste kwaliteit heeft. Dit kan resulteren in onjuiste microbiologische uitslagen. Men kan bijvoorbeeld bij een slecht werkend medium pathogenen missen en ten onrechte een vals negatief resultaat rapporteren. Ook kan men al jaren een medium gebruiken dat onvoldoende productief is voor een specifiek micro-organisme. Hierbij kan men in de productie ten onrechte uitgaan van kwalitatief goede producten, terwijl de methodeanalyse gewoonweg onvoldoende micro-organismen heeft kunnen aantonen. Productiemethoden zullen in enkele gevallen aangepast moeten worden, indien na gebruik van kwalitatief goede media nu limieten worden overschreden of meer producten moeten worden gedowngrade. Des te meer reden om zeker te weten dat de gebruikte media voldoen aan de verwachting.

Auteur: André Siccama, QA-manager en consultant bij Biosisto, kennispartner van VMT

Foto: Jantina Mulder

André Siccama is vanaf eind jaren negentig werkzaam als professional in laboratoria en heeft zowel een chemisch- als microbiologisch-analytische achtergrond. Zijn doel is om laboratoria te helpen bij het zo pragmatisch mogelijk invullen van Quality Assurance & Control.

André is lid van de Normcommissie voor Microbiologie en betrokken bij de revisie van ISO 7218, welke gaat over de algemene eisen en richtlijnen voor microbiologische onderzoeken.

Na het afronden van zijn studie aan het hoger laboratoriumonderwijs, heeft André gewerkt in verschillende rollen en omgevingen. Hierbij heeft hij veel ervaring opgedaan met het werken onder GLP en ISO 17025. André heeft met veel plezier gewerkt in een ziekenhuisapotheek, een farmaceutisch contract research laboratorium, bij de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit, in de zuivelsector en is nu mede-oprichter van Biosisto.

Biosisto produceert microbiologische referentiematerialen die toegepast worden bij de kwaliteitsborging binnen laboratoria. Biosisto is kennispartner van VMT.

In de afgelopen jaren heeft André zijn kennis verbreed met de studies toegepaste bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en Black Belt Lean Six Sigma. Sinds eind 2018 wordt André als freelance vakdeskundige ingehuurd door de Raad voor Accreditatie om laboratoria te beoordelen tegen ISO 17025.

Vereisten bij machinevalidatie: 4 tips van een QA'er

Vereisten bij machinevalidatie: 4 tips van een QA'er

Het doel van machinevalidatie is om te verzekeren dat de machine in de productie qua veiligheid en kwaliteit in orde is. Aan QA'ers de taak om belangrijke zaken te controleren zodat de machine voldoet aan alle eisen. Het traject begint al vóór de aanschaf van een nieuwe apparatuur, zodat met zekerheid de juiste machine wordt aangeschaft op gebied van QA.

11 vragen aan NVWA over monitoring, studies en challengetesten

11 vragen aan NVWA over monitoring, studies en challengetesten

UPDATE MEI 2023 - De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) geeft in dit artikel inzichten in opvattingen en afwegingen rondom monitoring, studies en challengetesten. De belangrijkste zaken zijn op een rij gezet in dit artikel.

De E.coli bacterie. Als je deze bacterie vindt dan kan dat ook betekenen dat andere darmpathogenen aanwezig zijn in de productie, Salmonella bijvoorbeeld.

Je fabriek microbiologisch op orde: 6 aandachtspunten voor de...

Een kwaliteitsmanager is verantwoordelijk voor het garanderen en optimaliseren van de veiligheid en kwaliteit van een product, dienst of tak van een bedrijf. Hij begeleidt en stuurt andere medewerkers aan bij het monitoren van de kwaliteit, voert kwaliteitsanalyses uit en overziet de implementatie van kwaliteitsverbeteringen. In dit artikel zes belangrijke aandachtspunten op het gebied van microbiologie voor iedere kwaliteitsmanager.

Toekomstbestendige fabriek: zorg voor integrale veiligheidsaanpak

Toekomstbestendige fabriek: zorg voor integrale veiligheidsaanpak

KENNISPARTNER - Veiligheid. Vanuit welk oogpunt bekijk je dat? De QA-manager zal onmiddellijk aan voedselveiligheid en daarmee de veiligheid van consumenten denken, terwijl de onderhoudsmonteur eerder de productie- of procesveiligheid in gedachten heeft. Vraag het aan de personeelsmedewerker, dan zal hij beginnen over slipgevaar of het beschermende hekje tegen valgevaar boven op de tank.

Illustratie: Larissa Sas

Tip van jouw advocaat: Influencermarketing, hoe zit het precies?

KENNISPARTNER - COLUMN - Zet je als adverteerder wel eens influencers in voor je marketing? Dit is een effectieve manier om bepaalde doelgroepen te bereiken. Maar er gelden ook regels. Jouw advocaat bespreekt de belangrijkste aandachtspunten en geeft tips.

Beeld: Shutterstock

'Boeren houden van koeien': imagocampagne voor jonge boeren of...

In een recente beslissing legt het College van Beroep (CvB) van de Stichting Reclame Code uit waarom transparantie rondom sponsoring van een ideële campagne door een commerciële organisatie noodzakelijk is. Ook verduidelijkt zij wanneer een partij wordt beschouwd als mede-adverteerder, die de aanbevelingen van de Reclame Code Commissie (RCC) of het CvB ter harte mag nemen. In dit artikel wordt deze recente uitspraak verder toegelicht.

Beeld: Shutterstock

Misleidende reclame op voeding voorkomen? 8 opvallende uitspraken van...

Hoe ver mag je gaan met het aanprijzen van voedingsmiddelen? In 2024 boog de Reclame Code Commissie (RCC) zich opnieuw over reclames en voedselclaims die consumenten op het verkeerde been zouden kunnen zetten. Van fastfood tot snoep, van eieren tot bier. Dit artikel geeft een beknopt overzicht van de meest opvallende kwesties in 2024.

tegengaan milieuschade

Europees Hof over EU-biologo op producten uit derde landen:...

De Europese Unie beschouwt de Amerikaanse biologische wetgeving als gelijkwaardig aan de Europese. Op sommige punten wijkt deze Amerikaanse bio-wetgeving echter iets af van Europese. Mag in dat geval het EU-biologo op het Amerikaanse product worden gebruikt? In dit artikel meer over de uitspraak van de Europese rechter.

Maakt een medische claim iets een geneesmiddel? Uitspraak geeft duidelijkheid

Maakt een medische claim iets een geneesmiddel? Uitspraak geeft...

Consumentenreviews met het woord 'pijn' of een verwijzing naar ziekte bij een levensmiddel: dit zijn verboden medische claims. Maar hoe beoordeel je deze claims? Is het daardoor een geneesmiddel geworden? Na jarenlange discussie is er eindelijk uitsluitsel. Is een product zelf duidelijk een levensmiddel? Dan is het levensmiddelenrecht van toepassing, en niet de geneesmiddelenwet.

Tip van jouw advocaat: Wat is 'nieuw' en hoe lang is iets 'nieuw'?

Tip van jouw advocaat: Wat is 'nieuw' en hoe lang is iets 'nieuw'?

KENNISPARTNER - COLUMN - 'Nieuw' is een veelgebruikte term op verpakkingen; het trekt extra de aandacht van de consument. Maar wanneer mag je die claim gebruiken? En hoe lang blijft iets 'nieuw'?

Beeld: Freepik

Duurzame verpakkingen niet langer 'nice to have' maar 'need to have:...

Door onder andere de nieuwe verpakkingswet is duurzaamheid niet langer 'nice to have' maar 'need to have'. Waar bedrijven zich nu met recyclebare en herbruikbare verpakkingen onderscheiden, wordt dit door de nieuwe wetgeving het nieuwe normaal. De verordening, ook wel bekend als PPWR, zal de huidige Richtlijn 94/62/EG vervangen en treedt naar verwachting later dit jaar in werking. In dit artikel drie belangrijke duurzaamheidsvereisten vanuit deze wet op een rij.

Aanscherping handelsnormen groenten en fruit per 1 januari 2025: hier moet je als levensmiddelenbedrijf op letten

Aanscherping handelsnormen groenten en fruit per 1 januari 2025: hier...

De Europese Commissie stelde op 17 augustus 2023 twee verordeningen vast met betrekking tot de handelsnormen en handelsnormcontroles voor de sector groenten en fruit. Het gaat om de Gedelegeerde Verordening (EU) 2023/2429 en Uitvoeringsverordening (EU) 2023/2430. Deze verordeningen treden per 1 januari 2025 in werking. In dit artikel een kort overzicht van de daaruit voortvloeiende verplichtingen en aandachtspunten voor levensmiddelenbedrijven.

Mijn artikeloverzicht kan alleen gebruikt worden als je bent ingelogd.