Salmonella is een veelvoorkomende bacterie die verantwoordelijk is voor voedselinfecties en ernstige ziekten zoals salmonellose. Het effectief beheren van uitbraken en het waarborgen van voedselveiligheid vereist een snelle en betrouwbare typering van de verschillende Salmonella serotypes. Traditionele methoden, zoals de Kauffman-White-Leminor-serotypering, worden nog steeds toegepast. maar de beperkingen op het gebied van snelheid en nauwkeurigheid hebben volgens Katrijn Verbeek, laboratorium directeur bij Lavetan, geleid tot de ontwikkeling van innovatieve alternatieven.
Beperkingen van Traditionele Methoden
In de klassieke serotypering worden antigenen op het bacteriële oppervlak geïdentificeerd om het serotype vast te stellen. "Deze methode is afhankelijk van uitgebreide laboratoriumprocedures, die tijdrovend en arbeidsintensief zijn", vertelt Verbeek. "Variaties in de expressie van antigenen kunnen bovendien leiden tot onnauwkeurige resultaten." Dit maakt traditionele serotypering minder geschikt voor situaties waarin snel handelen vereist is, zoals bij grootschalige uitbraken.
Moleculaire Technieken als Alternatief
Een nieuwe moleculaire techniek, geïmplementeerd door Lavetan, biedt een efficiënter alternatief. Deze methode maakt gebruik van specifieke DNA-markers om de genetische samenstelling van Salmonella te analyseren, waardoor serotypes snel en nauwkeurig kunnen worden geïdentificeerd. Deze aanpak, ook wel bekend als de Check&Trace-methode, heeft een revolutie teweeggebracht in de manier waarop Salmonella wordt gedetecteerd in de voedselindustrie.
"De basis van deze technologie is de toepassing van zeer specifieke DNA-markers die kenmerkend zijn voor verschillende Salmonella serotypes. Door de aanwezigheid of afwezigheid van bepaalde genetische sequenties te analyseren, kunnen wetenschappers een ‘moleculaire vingerafdruk’ van de bacterie maken", aldus Verbeek. Dit stelt hen in staat om het exacte serotype snel te identificeren, zonder de beperkingen van traditionele serologische methoden.
De Uitvoering van de Moleculaire Typering
De uitvoering van deze moleculaire methode begint met het extraheren van DNA uit het Salmonella-isolaat. Vervolgens worden specifieke DNA-segmenten vermeerderd met behulp van de Polymerase Chain Reaction (PCR). Tijdens dit proces worden bepaalde genen die geassocieerd zijn met specifieke serotypes in grote aantallen gekopieerd, wat leidt tot een detecteerbaar signaal. Deze signalen worden geanalyseerd om vast te stellen welke genetische kenmerken aanwezig zijn. Hierdoor kunnen de meest voorkomende serotypes snel en nauwkeurig worden geïdentificeerd.
Het Voordeel van Snelheid
Een van de grootste voordelen van deze moleculaire techniek is de snelheid. Waar de klassieke Kauffman-White-Leminor-methode meerdere dagen kan duren, levert de moleculaire methode resultaten binnen enkele uren. Voorafgaand aan de serotypering wordt bovendien een bevestigingsstap uitgevoerd met behulp van MALDITOF-MS, een andere moleculaire techniek die bacteriën identificeert op basis van eiwitprofielen. Deze dubbele benadering zorgt ervoor dat bedrijven snel kunnen reageren op potentiële besmettingen.
Nauwkeurigheid en Efficiëntie
Naast snelheid biedt de moleculaire methode ook een hogere nauwkeurigheid. Omdat de techniek gebruik maakt van genetische markers, is het systeem veel minder gevoelig voor de variabiliteit in antigen-expressie die soms optreedt bij serologische tests. Volgens Verbeek zorgt dit voor consistent betrouwbare resultaten, zelfs in complexe monsters waar verschillende bacteriën aanwezig zijn.
"De kostenbesparing is een bijkomend voordeel. De moleculaire techniek is minder arbeidsintensief, wat resulteert in lagere personeelskosten en een snellere doorvoer van tests. De grotere nauwkeurigheid van de methode vermindert daarnaast de noodzaak voor herhaalde tests, wat verdere kostenbesparingen oplevert. Dit maakt de moleculaire typering niet alleen sneller en nauwkeuriger, maar ook kosteneffectiever voor de voedingsindustrie."
Complexiteit van Monsters
Bij complexe of gemengde monsters, zoals omgevingsmonsters of voedsel waarin meerdere bacteriën aanwezig zijn, kan het moeilijk zijn om Salmonella correct te typeren met traditionele methoden. De aanwezigheid van andere, sneller groeiende bacteriën kan het isoleren van Salmonella bemoeilijken, wat het testen vertraagt. Verbeek: "De moleculaire methode omzeilt deze uitdaging door te focussen op specifieke genetische markers, die zelfs in kleine hoeveelheden gedetecteerd kunnen worden. Dit maakt de moleculaire techniek bijzonder effectief in situaties waar nauwkeurigheid en snelheid essentieel zijn."
Conclusie: De Voordelen van Moleculaire Typering
Lavetan biedt deze moleculaire benadering aan om bedrijven te ondersteunen in hun inspanningen voor voedselveiligheid. Door gebruik te maken van geavanceerde DNA-markers maakt deze techniek een snellere, nauwkeurigere en efficiëntere identificatie van Salmonella serotypes mogelijk. In een industrie waar snelheid en precisie vaak het verschil maken, is deze techniek een waardevolle toevoeging aan bestaande veiligheidsprotocollen. De moleculaire benadering helpt bedrijven om tijdig te reageren op mogelijke besmettingen, wat de voedselveiligheid verhoogt en de risico's voor consumenten vermindert.
"De voordelen van moleculaire typering ten opzichte van traditionele methoden zijn duidelijk: een drastische verkorting van de doorlooptijd, verhoogde nauwkeurigheid en lagere kosten. Deze vooruitgang in technologie draagt direct bij aan de verbetering van de voedselveiligheid en het verminderen van risico's binnen de hele keten, van productie tot distributie", besluit Verbeek.
Dit artikel is gesponsord door Lavetan (member GBA Group).
