Al jaren wordt er gestreefd naar gezonde voeding en het maken van bewuste voedingskeuzes. De Schijf van Vijf, melk de witte motor, pro-biotica en super foods; allemaal trends die de afgelopen jaren zijn langsgekomen. Tot op heden is de voedingswaarde-etikettering een van de belangrijkste methoden om consumenten te informeren over de samenstelling van een product en hen te helpen een doordachte keuze te maken. Echter is er ook enige kennis nodig om een echt goede keuze te maken. Een front-of-pack label als Nutri-Score zou consumenten hierbij moeten helpen.

Nutri-Score logo

Nutri-Score houdt rekening met positieve en negatieve eigenschappen van een product. Voor de berekening van Nutri-Score worden calorieën, suikers verzadigd vet en zout als negatieve eigenschappen gezien. Eiwit, vezels, groente, fruit en noten worden als positieve eigenschappen in de score meegenomen. Dit vertaalt zich in een visuele aanduiding die loopt van groen naar rood en van A naar E voor het totaalproduct. Hierdoor is voor de consument snel duidelijk welke score het product heeft behaald.

Nieuwe strategie

Maar is Nutri-Score als voedingskeuzelogo beter dan de eerdere logo’s die op verpakkingen hebben gestaan? Zullen consumenten daadwerkelijk alleen nog maar producten kiezen welke A of B score hebben? Ook met dit logo wordt er verwacht dat het gezonde verstand van de consument gebruikt wordt en zij een gevarieerd voedingspatroon aanhouden. Tot op heden is het nog niet zo dat Nutri-Score een aansluiting heeft gevonden bij de Schijf van Vijf of andere Europese voedingsrichtlijnen. Hier wordt in Europees verband nog aan gewerkt.

De introductie van Nutri-Score in de markt betekent voor voedingsmiddelenproducenten wel dat zij moeten kiezen of zij hieraan willen deelnemen. Kiest een fabrikant ervoor dit niet te doen, dan zal er voorlopig niet veel veranderen. Daarnaast kan het ook een nieuwe strategie binnen een bedrijf betekenen. Worden huidige producten verbeterd of worden er geheel nieuwe producten met een betere Nutri-Score op de markt gezet?

De juiste analyses

Wanneer er gekozen wordt om Nutri-Score op de verpakking van producten te vermelden, dan is het goed om te weten aan welke knoppen er gedraaid kan worden om een betere Nutri-Score te behalen. Dit zal per product anders zijn. Soms is er een kleine aanpassing van bijvoorbeeld eiwit of vezels nodig om een betere score te behalen. Voor een ander product geldt dat er grote veranderingen in de receptuur nodig zijn.

Voor het onderbouwen van Nutri-Score is een berekeningentabel opgesteld. Hiermee kunnen producenten zelf de berekening uitvoeren. De basis van de berekening is de voedingswaarde van een product. De voedingswaarde wordt berekend of onderbouwd met laboratoriumanalyses. Ieder component van deze voedingswaarde heeft invloed op de uiteindelijke score. Het is daarom van belang de juiste gehaltes van de voedingswaarde te weten en zo te bekijken waar er winst te behalen is.

Suikeranalyse

Suikers, verzadigde vetten, natrium en energie dienen voor de berekening zo weinig mogelijk aanwezig te zijn in een voedingsmiddel. Om het suikergehalte in producten te verlagen, wordt veel gebruik gemaakt van suikervervangers of polyolen. Light-producten behalen een betere Nutri-Score dan de reguliere producten. Dit komt doordat er minder suikers in de voedingswaardentabel wordt vermeld. De suikervervangers en polyolen worden in veel suikeranalyses niet gemeten.

De analyse van polyolen in een product is wel benodigd om de juiste energetische waarde te kunnen bepalen. Polyolen hebben een energetische waarde van 2,4 kcal/g wat minder is dan dat van suikers (4 kcal/g). Door het gebruik van polyolen gaat dus niet alleen de hoeveelheid suiker omlaag, maar ook de energetische waarde van een product. Wanneer een product 45 gram/100 gram suiker bevat, dan levert dit 10 punten op. Wanneer een producent dit met behulp van polyolen terugbrengt naar 35 gram/100 gram suikers, dan hoeft de producten maar 8 punten te tellen. Daarnaast verlaagt de energiewaarde vanuit de suikers en polyolen van 180 kcal/g naar 164 kcal/g.

Vetpercentage verminderen

Het verlagen van de hoeveelheid verzadigde vetten in een product kan bereikt worden door het toevoegen van andere oliën en vetten of het verminderen van het vetpercentage in een product. Binnen de berekening geldt dat producten met een hoge energetische waarde meer punten opleveren. Deze energetische waarde wordt berekend vanuit koolhydraten, polyolen, eiwitten, vetten, salatrims, alcohol, organische zuren en vezels. Hierin leveren vetten, salatrims en alcohol de meeste energie. Wanneer in een product meer vezels en eiwitten worden toegevoegd in plaats van bijvoorbeeld vet, dan snijdt het mes aan twee kanten. Er mogen meer punten in mindering worden gebracht voor de toevoeging van vezels en eiwit. Daarnaast zal ook het energieniveau dalen, omdat vet meer energie levert dan vezels en eiwit.

Vezels en eiwit

Binnen de Nutri-Score berekening worden vezels en eiwit gezien als positieve factoren in voeding. Het toevoegen van vezels aan een product kan betekenen dat het mondgevoel veranderd. Om het mondgevoel niet te veel te veranderen wordt er veelal gekozen voor het toevoegen van vezels met een laag moleculair gewicht. Echter zijn deze vezels niet via de klassieke analyse methodes voor vezel te meten. Voor het behalen van een betere score is het van belang om de juiste analysemethode te laten uitvoeren, zodat een zo hoog mogelijk gehalte aan vezels kan worden meegenomen in de berekening.

Het eiwitgehalte van een product wordt bepaald door het stikstofgehalte in een product te meten en dit te vermenigvuldigen met een conversiefactor voor eiwit. De conversiefactor is productafhankelijk. Deze factor is voor bijvoorbeeld tarwe producten 5,7 en voor zuivelproducten 6,38. De verschillen in factoren zijn afhankelijk van de aminozuren waaruit de eiwitten zijn opgebouwd. Er wordt in vernieuwde producten ook veel geëxperimenteerd met eiwitten. Hierdoor is de conversiefactor niet altijd de juiste en kan dit invloed hebben op het eindresultaat.

De juiste balans

Een nuchtere blik op de ingrediënten van het product en de voedingswaardenresultaten geven de informatie aan welke parameters van het product gesleuteld kan worden om een betere Nutri-Score te krijgen. In sommige gevallen zal er vrij snel winst behaald kunnen worden en in andere gevallen zal de R&D afdeling van een fabrikant flink aan de slag moeten om de Nutri-Score te kunnen verbeteren.

Het is een goede balans vinden tussen het aanpassen van een product en het behouden van de originele beleving van het product. De juiste analyses van het product helpen om beter inzicht te krijgen van de werkelijke voedingswaarde van een product en het behalen van een betere Nutri-Score.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Nutrilab.