Marc Jansen, directeur van het Centraal Bureau voor de Levensmiddelenhandel (CBL) herinnert zich nog goed toen hij de eerste duidelijke signalen van corona zag. “Het was maandag 24 februari. Ik was net terug van vakantie. We hebben toen gelijk het draaiboek van de Mexicaanse griep uit de kast gehaald."

Corona

Marian Geluk, directeur van de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie hoorde dat grote Nederlandse foodmultinationals problemen ondervonden door corona in China. “Ik deed toen wat lacherig. Ik dacht dit is Wuhan, China. Dit overkomt ons niet.”

Dat is nu wel anders. Ze neemt de coronacrisis uitermate serieus. Op de ochtend van 8 april was er nog overleg met alle negentien branches die bij koepelorganisatie FNLI zijn aangesloten. “Het borgen van de voedselvoorziening is zo belangrijk voor onze economie.”

Jansen is het met haar eens: “Dat is het mooie van onze voedselketen. Alles is zo vanzelfsprekend. Je ziet niet meer hoe bijzonder het is.” De supermarktvoorman maakte zeker in de eerste coronaweken dagen van zestien, zeventien uur. “Maar dat is absoluut geen verloren tijd geweest. We konden ook goed schakelen met de overheid.”

Green Lanes

Geluk is als crisismanager voor de voedingsmiddelenindustrie continue bezig om ervoor te zorgen dat de voedselproductie blijft draaien. Ze voerde vele gesprekken op Europees niveau om ervoor te zorgen voor zo min mogelijk gedoe aan de Europese grenzen vanwege lockdowns. Wat de Europese Commissie goed heeft gedaan is het instellen van zogeheten ‘green lanes’ zodat de vrachtwagens met voedsel geen oponthoud hadden aan de grenzen, legt ze uit.

Zuivel en frietaardappelen

De FNLI-directeur is trots op de Nederlandse voedingsindustrie. “In sommige (EU) landen liep zuivel in de sloot omdat ze die niet konden afzetten. In Nederland gebeurt dat niet. Hier zit de zuivelketen beter in elkaar dan in veel andere landen.” Een probleem dat in Nederland speelt, zegt ze is dat er problemen zijn met de afzet van frietaardappelen. 26.000 vrachtwagens met frietaardappelen wachten op een afnemer. Geluk wil hierover in gesprek met de overheid over hoe deze dreigende voedselverspilling aan te pakken.

Kosten supermarkten

Het mag dan lijken alsof supermarkten vooral profiteren van de coronacrisis, maar niets is minder waar, benadrukt Jansen. Veel kleine supermarkten in binnensteden zagen hun omzetten met meer dan 50% kelderen. En wat te denken van de extra kosten die supers maken voor beveiliging, extra schoonmaken, de inzet van extra personeel, het plaatsen van schermen van plexiglas en hoge transactiekosten in de keten. Die laatste kunnen gelukkig gedeeld worden met onder andere de fabrikanten. 

Tsunami

Al gaat de pandemie straks een keer voorbij, de gevolgen zullen nog lang nadreunen. “We verwachten dat er een tsunami van economische effecten over ons heen komt”, zegt Jansen. “De overheid moet zijn prioriteiten gaan stellen, de economie moet blijven draaien. Anders wordt het straks alleen maar erger.”