In de Europese regelgeving, zoals vastgelegd in EU-verordening 2073/2005, worden duidelijke eisen gesteld aan de beheersing van risico’s rondom Listeria monocytogenes. Challengetesten vormen hierbij een onmisbaar hulpmiddel om inzicht te krijgen in de groei en overleving van deze bacterie gedurende de houdbaarheidstermijn.
Technisch richtsnoer
Het technisch richtsnoer van het EU-referentielaboratorium voor Listeria monocytogenes biedt producenten concrete handvatten voor het uitvoeren van deze testen. Deze geharmoniseerde aanpak helpt bedrijven niet alleen om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen, maar biedt ook waardevolle ondersteuning bij het verbeteren van de voedselveiligheid. Overigens wordt de EU-verordening 2073/2005 in juli 2026 gewijzigd waardoor houdbaarheidsonderzoek en challengetesten nog belangrijker worden.
Zonder een goede testopzet kunnen producenten onmogelijk met zekerheid aantonen dat hun producten veilig zijn”
Mats Geerts, wetenschapper en werkzaam bij Lavetan, verklaart: “Het uitvoeren van een challengetest is een cruciaal onderdeel van risicobeheersing. Zonder een goede testopzet kunnen producenten onmogelijk met zekerheid aantonen dat hun producten veilig zijn.”
Voorbereiding: een sleutel tot succes
Een goede voorbereiding is essentieel om een challengetest succesvol uit te voeren. Als producent speel je een centrale rol bij het verzamelen en delen van cruciale informatie met het laboratorium. Dit omvat onder andere productdetails, zoals de samenstelling, verpakking en opslagomstandigheden, maar ook historische microbiologische data en houdbaarheidsinformatie.
Daarnaast is het belangrijk om de variabiliteit in uw productieproces te beoordelen en deze informatie door te geven aan het laboratorium. Denk hierbij aan zowel intra-batch variabiliteit, waarbij monsters uit dezelfde productiebatch worden geanalyseerd, als inter-batch variabiliteit, waarbij verschillende productiebatches worden getest. Focus op factoren die de groei van L. monocytogenes kunnen beïnvloeden, zoals pH, wateractiviteit (Aw), zoutgehalte en conserveermiddelen.
Focus op factoren die de groei van L. monocytogenes kunnen beïnvloeden, zoals pH, wateractiviteit (Aw), zoutgehalte en conserveermiddelen”
Deze beoordeling helpt het laboratorium bij het opstellen van een testprotocol dat rekening houdt met mogelijke schommelingen in uw productieproces. Mats Geerts benadrukt: “Door vooraf tijd te investeren in informatieverzameling en communicatie wordt de test niet alleen nauwkeuriger, maar ook waardevoller voor het waarborgen van voedselveiligheid.”
De werkwijze van het laboratorium
Een gecertificeerd laboratorium, zoals Lavetan (member GBA Group) volgt voor het uitvoeren van een challengetest een strikt protocol dat gebaseerd is op de laatste standaarden, waaronder het richtsnoer van het EU-referentielaboratorium en de EN-ISO 20976-1 norm. Belangrijk detail: let erop dat de challengetest onder accreditatie wordt uitgevoerd.
Het proces begint met het inoculeren van het product met relevante stammen van Listeria monocytogenes. Vervolgens worden de monsters onder gecontroleerde omstandigheden bewaard, waarbij de volledige keten, van productie tot opslag, wordt nagebootst. Gedurende de testperiode worden op vaste tijdstippen analyses uitgevoerd om het gedrag en de groei van de bacterie te beoordelen.
Dit proces leidt tot een gedetailleerd rapport met conclusies die u ondersteunen in het nemen van strategische beslissingen rondom voedselveiligheid. Of het nu gaat om het bepalen van de houdbaarheid of het aanpassen van productieprocessen, de inzichten uit een challengetest zijn van onschatbare waarde.
Samenwerking voor zekerheid
Het succes van een challengetest staat of valt met een goede samenwerking tussen producent en laboratorium. Door open en helder te communiceren over de verwachtingen en benodigde informatie, ontstaat een solide basis voor een betrouwbare testopzet. Het laboratorium draagt zorg voor de uitvoering, terwijl u als producent de testresultaten kunt gebruiken om uw voedselveiligheidsmanagementsysteem verder te verfijnen.
Mats Geerts concludeert: “Voedselveiligheid is geen kwestie van toeval, maar van zorgvuldige voorbereiding en samenwerking. Alleen door die combinatie kunnen we voldoen aan de hoogste normen.”
Dit artikel is gesponsord door Lavetan (member GBA Group).
